özDİYARBAKIR - Diyarbakır’da, Doğu Güneydoğu Sanayici ve İş İnsanları Dernekleri Federasyonu (DOGÜNSİFED) ile Diyarbakır Mermerciler ve Madenciler Derneği (DİMAD) ev sahipliğinde, Diyarbakır Milletvekili M. Galip Ensarioğlu’nun katılımıyla önemli bir Maden Sektörü İstişare Toplantısı düzenlendi. Toplantıda sektörün yapısal sorunları, yatırım engelleri ve çözüm önerileri ele alındı.
Toplantının ana gündemini, 2018/8 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi doğrultusunda yürütülen ruhsat ve izin süreçleri oluşturdu. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) ile Orman Bakanlığı'nın KATBİS sistemi aracılığıyla yürüttüğü işlemlerde yaşanan gecikmeler, özellikle güvenlik soruşturmaları nedeniyle sektörü tıkanma noktasına getirdi.
Sektörde 5 milyar TL’lik yatırım, 4 bin kişilik istihdam var
Toplantıda paylaşılan verilere göre Diyarbakır’da madencilik sektöründe toplamda 5 milyar TL’lik yatırım bulunuyor ve yaklaşık 4.000 kişiye doğrudan istihdam sağlanıyor. Kentte faaliyet gösteren 20 mermer fabrikasının yıllık üretim kapasitesi ise 4 milyon m²’ye ulaşmış durumda.
Bölgenin 47 farklı renk ve desende mermer çeşidiyle uluslararası pazarda dikkat çektiği belirtilirken, Mısır’dan ithal edilen taşların gümrük vergisinden muaf tutulması, yerli üreticilerin rekabet gücünü ciddi şekilde zayıflatıyor. TOKİ gibi kamu projelerinde yerli taşların kullanımının teşvik edilmesi gerektiği ifade edildi.
Ruhsat ve izin süreçleri firmaları göçe zorluyor
Katılımcı firmalar, güvenlik soruşturmalarının uzun sürmesi nedeniyle yatırımların geciktiğini ve bazı firmaların faaliyetlerini batı illerine taşımak zorunda kaldığını ifade etti. Bu durumun bölge ekonomisine ve istihdama ciddi zararlar verdiği vurgulandı.
Yeni Bakanlık ve teknik üniversite
Toplantıda dile getirilen öneriler arasında, ruhsat süreçlerinin tek elden yürütülmesini sağlayacak bir “Maden ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı” kurulması fikri öne çıktı. Ayrıca maden izinlerinin Maden Kanunu ile uyumlu hale getirilmesi, çevreci madencilik anlayışının teşvik edilmesi ve kamu-STK iş birliğiyle “İl Maden Kurulları”nın oluşturulması gerektiği belirtildi.
Bunun yanı sıra, Diyarbakır’ın jeotermal enerji potansiyeline dikkat çekilerek, 150°C sıcaklığa ulaşan yer altı su kaynaklarının sağlık, tarım ve turizm alanlarında değerlendirilmesi gerektiği kaydedildi. MTA Diyarbakır Bölge Müdürlüğü’nün altyapısının güçlendirilmesi ve Dicle Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü’nün yeniden öğrenci alımına açılması gerektiği vurgulandı. Ayrıca bölgeye yönelik bir teknik üniversite ihtiyacı dile getirildi.