AstraZeneca’dan Kritik Kabul

İngiltere merkezli ilaç devi AstraZeneca, Covid-19 aşısının çok nadir görülen fakat ciddi sonuçlar doğurabilen bir yan etkiyle bağlantılı olabileceğini ilk kez mahkeme belgelerinde kabul etti. Bu ifade, şirket hakkında Birleşik Krallık’ta devam eden toplu davanın seyrini değiştirebilecek nitelikte görülüyor.

Toplu Davada Yeni Dönem: Şirket “Nadir Risk” İfadesini Kullandı AstraZeneca, uzun süredir dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını kurtardığı vurgulanan Covid aşısıyla ilgili iddiaları reddediyordu. Ancak Şubat ayında İngiliz Yüksek Mahkemesi’ne sunduğu resmi bir belgede şirket, aşının “çok nadir durumlarda TTS’ye neden olabileceğini” kabul etti. TTS, “Trombositopeni Sendromlu Tromboz” anlamına geliyor; aşı sonrası ortaya çıktığında ise VITT (Aşıya Bağlı İmmün Trombotik Trombositopeni) olarak adlandırılıyor. Bu sendromda kan pıhtılaşması ve trombosit düşüklüğü aynı anda görülüyor ve felç, beyin hasarı, kalp krizi, akciğer embolisi gibi hayati tehlikeler doğurabiliyor.

Davacıların İddiaları: Kaybedilen Canlar, Kalıcı Sağlık Sorunları Toplu davada yer alan 51 kişi, AstraZeneca aşısının kendilerinde ya da yakınlarında ağır sağlık sorunlarına yol açtığını belirtiyor. Bu davanın ateşini yakan isim ise Nisan 2021’de aşı olduktan sonra kan pıhtısı nedeniyle beyin hasarı yaşayan iki çocuk babası Jamie Scott oldu. Scott’ın avukatları, aşının Beklenenden Daha Az Güvenli Ürünler Yasası kapsamında “kusurlu” olduğunu savunuyor. Scott’ın yaşadığı hasar sonrasında 250’den fazla rehabilitasyon seansı aldığı, yeniden konuşmayı, yürümeyi ve yutkunmayı öğrenmek zorunda kaldığı kaydediliyor. Eşi Kate Scott, süreci şöyle anlatmıştı: “Artık bambaşka bir Jamie var. Bilişsel sorunlar, konuşma güçlüğü, şiddetli baş ağrıları, hatta körlük… Adil bir tazminat sistemi istiyoruz. Mevcut düzenleme hem etkisiz hem adil değil.”

AstraZeneca: “Nedensellik Karmaşık, Mekanizma Bilinmiyor” Şirket, mahkemeye sunduğu belgede TTS ile ilişkiyi kabul etse de bunun son derece nadir olduğunu savunuyor. Ayrıca her davacı için bu sendromun kesin olarak aşı nedeniyle geliştiğinin kanıtlanması gerektiğini vurguluyor: “TTS, aşı yapılmayan bireylerde de ortaya çıkabilir. Her vakada nedensellik bilirkişiler tarafından değerlendirilecektir.” AstraZeneca, aşısının genel güvenlik profilinin olumlu olduğunu ve aşılamanın faydalarının çok nadir görülen bu risklerden katbekat fazla olduğunu yineliyor.

Uzmanlar ve Kurumların Değerlendirmesi DSÖ, Haziran 2022’de AstraZeneca aşısının 18 yaş üstü için “güvenli ve etkili” olduğunu açıklamıştı. İngiltere Aşılama Komitesi, Nisan 2021’de 30 yaş altına alternatif aşı önerirken bu sınır sonrasında 40 yaş olarak güncellendi. Aşı kutularındaki etiketler, bu yaş tavsiyelerine uygun şekilde değiştirilmişti. Davalarda Yeni Dönem: “Bu Kabul Çok Önemli Bir Adım” Davacılara liderlik eden Avukat Sarah Moore, AstraZeneca’nın TTS/VITT bağlantısını kabul etmesinin büyük önem taşıdığını ifade ediyor: “Bu, şirketin resmi savunmalarında yeni bir sayfa açtığını gösteriyor. Bu durum, mağdurların daha adil tazminat alması için kapıları aralayabilir.” Şirket, bugüne kadar dünyada açılan 30’dan fazla davanın geri çekildiğini veya şirket lehine sonuçlandığını belirtiyor.

Aşı Tartışmalarında Yeni Bir Başlık: Güvenlik – Faydalar Dengesi Covid-19 döneminde AstraZeneca-Oxford aşısı, küresel aşılama stratejisinin en önemli parçalarından biriydi. Araştırmalar, pandeminin en karanlık dönemlerinde milyonlarca kişinin hayatının bu aşıyla kurtulduğunu ortaya koymuştu. Şimdi ise tartışmanın odağında şu sorular bulunuyor: Çok nadir görülen ciddi bir yan etki toplum sağlığı açısından nasıl değerlendirilmelidir? Bu yan etkiyi yaşayanların tazminat hakları nasıl güvence altına alınmalıdır? Aşıya güvenin zarar görmemesi için iletişim nasıl yürütülmelidir? AstraZeneca’nın mahkemeye sunduğu bu yeni ifade, hem hukuki sürecin seyrini hem de pandemi sonrası aşılara yönelik bakışı etkileyecek gibi duruyor.