Diyarbakır’da servisçilik yapan araç sahipleri şu sıralar piyasada farklı plakalarla dolaşan ve öğrenci servisi uygunluk belgesi olmadığı iddia edilen araçların öğrenci taşımacılığı yaptığı iddiasını konuşuyor. Farklı illerin plakalarını da taşıyan araçların okul servisi yönetmeliğine aykırı olduğunu beyan eden servisçiler şikayet dilekçelerini Emniyet yetkililerine teslim ederken UKOME yetkililerinin çifte standart uyguladıklarını ve kuralların kendilerine ayrı öğrenci servis taşımasına uygun olmadığı iddia edilen araçlara ayrı muamele edildiğini iddia ediyorlar. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Rıfat Ural ise gerçekleştirdikleri çalışmaların yasalara uygun olduğunu belirterek itirazı olanların adli yollara başvuru yapabileceklerini ifade ediyor.
Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır’ın Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Diyarbakır Teknik ve Meslek Anadolu Lisesinin öğrencilerinin taşımasının yapılması için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi UKOME şubesi tarafından bir firmanın 20 aracına öğrenci servisi yapabileceği yönünde güzergah ve uygunluk belgesi verdi.
Verilen güzergahlarda değişik illerin plakasını gören ve öğrenci servis taşımacılığı yapıldığını fark eden servisçiler olayı Servisçiler dernek başkanlığına taşıdılar.
Öğrenci servis taşımacılığı yapan araçların sahipleri Öğrenci servis taşıma yönetmeliğinin olduğunu hatırlatarak taşıma yapan bu 20 aracın kurallara uygun olmadığını savunarak şu ifadeleri kullandılar: “Öğrenci taşıması yapan araçlarla ilgili yasalar, yönetmelikler vardır. Bunların içinde aracın modeli, sensorları, kamerası, emniyet kemeri ve daha bir çok detay yer alıyor. Bu 20 aracın bırakın yönetmeliğe uygun olmasını bu şehrin plakasını taşımamaları bile büyük suç. Bu şehirde eğer siz kurallara uygun öğrenci taşımacılığı yapacaksanız öncelikle plakanızın 21 ve S plaka olması gerekir. Oysaki kural tanımamazlık son raddesine kadar uygulanmış burada. Bu 20 araç plakası arasında 63, 07 ve başka plakalarda mevcut. Bizler her yıl UKOME’ye gideriz. UKOME’nin Seyrantepe bölgesinde bulunan biriminde araçlarımızın emniyet kemerleri, üzerlerindeki yazılar, sensorları, okul taşıtı yazısı ve daha bir çok detayı incelenir, akabinde bizlere güzergah izni verilir. Bizlere bunları reva gören UKOME yetkilileri plakaları dahi Diyarbakır olmayan, S plakası bulunmayan bu araçlara hangi mantıkla bu izni verdiler? Burada iyi niyet aramak mümkün değil. Bahsi konu olan araçlar öğrenciler için belirlenen hiçbir önlemi almadıkları gibi çokta rahat hareket ediyorlar.” diyerek tepkilerini ortaya koydular.
Konuyu Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğüne dilekçe ile Korsan olduğu iddia edilen öğrenci taşımacılığı yapan araçları şikayet eden Servisçiler Derneği Başkanı Mahmut Kaya, ilgili birimin konuya el atmasını talep etti.
Bir çok ağır iddianın da yer verildiği dilekçe ile ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Rıfat Ural, hiçbir kuralı çiğnemediklerini, kendi tasarruflarında olan çalışmaları titizlikle gerçekleştirdiklerini belirterek şunları kaydetti: “Nüfusu 2 Milyona yaklaşan bir şehirde yaşıyoruz ve bu noktada emsal illerin öğrenci servisi taşıyan araçladır adedine bakmakta yarar var. Bizim S plaka verme gibi bir durumumuz yok. Bu araçlara güzergah veren UKOME ise bunda kamu yararı gördüğü için onay vermiştir. Biz hiçbir şirketin veya hiçbir yerin taşeronu değiliz. Piyasada yeterince S plaka bulamayan işi alan firmaların bir kısmı ticaret odasına kayıtlı, bir kısmı esnaf odalarına kayıtlı firmalar UKOME’ye başvuruyor. Biz Belediyeyiz, vatandaşın ihtiyacını karşılamakla mükellefiz, şahıslar arasındaki ticari ilişkiler bizi ilgilendirmez. Belediyemizin, UKOME’nin ve benim de kimseyi kayırma gibi bir durumumuz olamaz. UKOME’ye uygunluk belgesi almak için gelindiğinde yönetmelik şartlarına göre biz üzerimize düşeni yapıyoruz. Şahıslar Belediyeye başka bir araç ile gelip uygunluk belgesi alıp ardından da başka araçla öğrenci taşımacılığı yapıyorsa bunun denetimi Trafiğin ve zabıtanın sorunudur. Bizden izin almaya gelindiğinde Toplu Taşıma yönetmeliğine uygun araçlar getirdiğinde bizden uygunluk belgesi alır. Eğer uygun olmayan araçlar varsa idari yaptırım olarak bunu denetim yetkisi olan Emniyet ve trafik yapar. Verilen izinlere tüm ilgili kurumlar imza atmıştır, yasal mevzuat olarak hiçbir sakıncası yoktur. Biz yaptığımız işin arkasındayız, eğer ki yasal olmayan bir durum olduğu düşünülüyor ise buyursunlar mahkemeye de verebilirler. Bir hukuksuzluk var ise buyursunlar savcılığa versinler, bizde gider savunmamızı yaparız. Nüfus oranımıza göre aslında şehrimizde en az 3 Bin S plakalı araç olması gerekiyor nüfus oranını göz önünde bulundurduğunuzda.” Dedi.
Tarafların ne dediğini bir tarafa bırakırsak Okul servis araçları yönetmeliğinin 2. Bölümün 4. Maddesinde aynen şunlara yer verilmektedir:
MADDE 4 – (1) Taşımacılar tarafından okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtlarda aşağıdaki şartlar aranır:
ç) Okul servis araçlarında 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik ile Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen standart, nitelik ve sayıda araç, gereç ve malzemeler her an kullanılabilir durumda bulundurulacaktır.
ğ) Gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlara ait okul servis aracı olarak teçhiz edilmiş araçlar, taahhüt ettikleri öğrenci ve çocukları taşıma hizmetlerini aksatmamak kaydıyla, personel servis taşıma faaliyetlerinde de kullanılabilir. Ancak, bu taşıma esnasında okul servis araçlarına ait ışıklı işaretlerin şoförler tarafından kullanılması yasaktır.
ı) Okul servis araçlarında araç takip sistemi bulundurulacaktır. Kayıtlar en az otuz gün muhafaza edilecektir.
Bu kaide ve kuralları denetlemekle mükellef olanlar kimin haklı, kimin haksız olduğunu ortaya koyacaktır. AHMET BEŞENK
Geçtiğimiz günlerde Diyarbakır’ın Organize Sanayi Bölgesinde bulunan Diyarbakır Teknik ve Meslek Anadolu Lisesinin öğrencilerinin taşımasının yapılması için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi UKOME şubesi tarafından bir firmanın 20 aracına öğrenci servisi yapabileceği yönünde güzergah ve uygunluk belgesi verdi.
Verilen güzergahlarda değişik illerin plakasını gören ve öğrenci servis taşımacılığı yapıldığını fark eden servisçiler olayı Servisçiler dernek başkanlığına taşıdılar.
Öğrenci servis taşımacılığı yapan araçların sahipleri Öğrenci servis taşıma yönetmeliğinin olduğunu hatırlatarak taşıma yapan bu 20 aracın kurallara uygun olmadığını savunarak şu ifadeleri kullandılar: “Öğrenci taşıması yapan araçlarla ilgili yasalar, yönetmelikler vardır. Bunların içinde aracın modeli, sensorları, kamerası, emniyet kemeri ve daha bir çok detay yer alıyor. Bu 20 aracın bırakın yönetmeliğe uygun olmasını bu şehrin plakasını taşımamaları bile büyük suç. Bu şehirde eğer siz kurallara uygun öğrenci taşımacılığı yapacaksanız öncelikle plakanızın 21 ve S plaka olması gerekir. Oysaki kural tanımamazlık son raddesine kadar uygulanmış burada. Bu 20 araç plakası arasında 63, 07 ve başka plakalarda mevcut. Bizler her yıl UKOME’ye gideriz. UKOME’nin Seyrantepe bölgesinde bulunan biriminde araçlarımızın emniyet kemerleri, üzerlerindeki yazılar, sensorları, okul taşıtı yazısı ve daha bir çok detayı incelenir, akabinde bizlere güzergah izni verilir. Bizlere bunları reva gören UKOME yetkilileri plakaları dahi Diyarbakır olmayan, S plakası bulunmayan bu araçlara hangi mantıkla bu izni verdiler? Burada iyi niyet aramak mümkün değil. Bahsi konu olan araçlar öğrenciler için belirlenen hiçbir önlemi almadıkları gibi çokta rahat hareket ediyorlar.” diyerek tepkilerini ortaya koydular.
Konuyu Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğüne dilekçe ile Korsan olduğu iddia edilen öğrenci taşımacılığı yapan araçları şikayet eden Servisçiler Derneği Başkanı Mahmut Kaya, ilgili birimin konuya el atmasını talep etti.
Bir çok ağır iddianın da yer verildiği dilekçe ile ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanı Rıfat Ural, hiçbir kuralı çiğnemediklerini, kendi tasarruflarında olan çalışmaları titizlikle gerçekleştirdiklerini belirterek şunları kaydetti: “Nüfusu 2 Milyona yaklaşan bir şehirde yaşıyoruz ve bu noktada emsal illerin öğrenci servisi taşıyan araçladır adedine bakmakta yarar var. Bizim S plaka verme gibi bir durumumuz yok. Bu araçlara güzergah veren UKOME ise bunda kamu yararı gördüğü için onay vermiştir. Biz hiçbir şirketin veya hiçbir yerin taşeronu değiliz. Piyasada yeterince S plaka bulamayan işi alan firmaların bir kısmı ticaret odasına kayıtlı, bir kısmı esnaf odalarına kayıtlı firmalar UKOME’ye başvuruyor. Biz Belediyeyiz, vatandaşın ihtiyacını karşılamakla mükellefiz, şahıslar arasındaki ticari ilişkiler bizi ilgilendirmez. Belediyemizin, UKOME’nin ve benim de kimseyi kayırma gibi bir durumumuz olamaz. UKOME’ye uygunluk belgesi almak için gelindiğinde yönetmelik şartlarına göre biz üzerimize düşeni yapıyoruz. Şahıslar Belediyeye başka bir araç ile gelip uygunluk belgesi alıp ardından da başka araçla öğrenci taşımacılığı yapıyorsa bunun denetimi Trafiğin ve zabıtanın sorunudur. Bizden izin almaya gelindiğinde Toplu Taşıma yönetmeliğine uygun araçlar getirdiğinde bizden uygunluk belgesi alır. Eğer uygun olmayan araçlar varsa idari yaptırım olarak bunu denetim yetkisi olan Emniyet ve trafik yapar. Verilen izinlere tüm ilgili kurumlar imza atmıştır, yasal mevzuat olarak hiçbir sakıncası yoktur. Biz yaptığımız işin arkasındayız, eğer ki yasal olmayan bir durum olduğu düşünülüyor ise buyursunlar mahkemeye de verebilirler. Bir hukuksuzluk var ise buyursunlar savcılığa versinler, bizde gider savunmamızı yaparız. Nüfus oranımıza göre aslında şehrimizde en az 3 Bin S plakalı araç olması gerekiyor nüfus oranını göz önünde bulundurduğunuzda.” Dedi.
Tarafların ne dediğini bir tarafa bırakırsak Okul servis araçları yönetmeliğinin 2. Bölümün 4. Maddesinde aynen şunlara yer verilmektedir:
MADDE 4 – (1) Taşımacılar tarafından okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtlarda aşağıdaki şartlar aranır:
- a) Okul servis araçlarının arkasında "OKUL TAŞITI" yazısını kapsayan numunesine uygun renk, ebat ve şekilde reflektif bir kuşak bulunacaktır (EK-2/1, EK-2/2).
- b) Okul servis aracının arkasında, öğrenci ve çocukların iniş ve binişleri sırasında yakılmak üzere en az 30 cm çapında kırmızı ışık veren bir lamba bulunacak ve bu lambanın yakılması halinde üzerinde siyah renkte büyük harflerle "DUR" yazısı okunacak şekilde tesis edilmiş olacak, lambanın yakılıp söndürülmesi tertibatı fren lambaları ile ayrı olacaktır (EK-3).
- c) Okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtlarda, öğrenci ve çocukların kolayca yetişebileceği camlar ve pencereler sabit olacak, iç düzenlemesinde demir aksam açıkta olmayacak, varsa yaralanmaya sebebiyet vermeyecek yumuşak bir madde ile kaplanacak ve engelli öğrenci ve çocukları taşıyacak olan okul servis araçları ayrıca 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve bu Kanuna dayalı olarak çıkarılan ikincil mevzuata uygun olacaktır.
ç) Okul servis araçlarında 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik ile Karayolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen standart, nitelik ve sayıda araç, gereç ve malzemeler her an kullanılabilir durumda bulundurulacaktır.
- d) Okul servis araçlarının kapıları şoför tarafından açılıp kapatılabilecek şekilde otomatik (havalı, hidrolikli vb.) olabileceği gibi; araç şoförleri tarafından elle kumanda edilebilecek şekilde (mekanik) de olabilecektir. Otomatik olduğu takdirde, kapıların açık veya kapalı olduğu şoföre optik ve/veya akustik sinyallerle intikal edecek şekilde olacaktır.
- e) Okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtlar temiz, bakımlı ve güvenli durumda bulundurulacak ve altı ayda bir bakım ve onarımları yaptırılmakla birlikte; taşıtların cinsine göre Karayolları Trafik Yönetmeliğinin öngördüğü periyodik muayeneleri de yaptırılmış olacaktır (EK-4).
- f) Okul servis aracı olarak kullanılacak taşıtların yaşları oniki yaşından büyük olmayacaktır. Taşıtların yaşı fabrikasınca imal edildiği tarihten sonra gelen ilk takvim yılı esas alınarak hesaplanacaktır.
- g) Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre tayin edilen ve o araca ait tescil belgelerinde gösterilen oturulacak yer adedi, aracın içerisine görülebilecek bir yere yazılarak sabit şekilde monte edilecektir.
ğ) Gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlara ait okul servis aracı olarak teçhiz edilmiş araçlar, taahhüt ettikleri öğrenci ve çocukları taşıma hizmetlerini aksatmamak kaydıyla, personel servis taşıma faaliyetlerinde de kullanılabilir. Ancak, bu taşıma esnasında okul servis araçlarına ait ışıklı işaretlerin şoförler tarafından kullanılması yasaktır.
- h) Okul servis araçları Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olacaktır.
ı) Okul servis araçlarında araç takip sistemi bulundurulacaktır. Kayıtlar en az otuz gün muhafaza edilecektir.
- i) Okul servis araçlarında her öğrenci ve çocuk için üç nokta emniyet kemeri ve gerekli koruyucu tertibat bulundurulacaktır.
- j) Okul servis araçlarında görüntü ve müzik sistemleri taşıma hizmeti sırasında kullanılmayacaktır.
- k) Okul servis araçlarında yazın serin, kışın sıcak ortam sağlayacak sistemler bulundurulacaktır.
- l) Okul servis araçlarında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca standartları belirlenen her koltukta oturmaya duyarlı sensörlü sistemler bulundurulacaktır.
- m) Okul servis araçlarında tüm koltukları görecek şekilde Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmelik ekinde belirtilen standartlara uygun, iç ve dış kamera ile en az otuz gün süreli kayıt yapabilen kayıt cihazı bulundurulacaktır.
- n) Okul servis araçlarının camlarının üzerine renkli film tabakaları yapıştırılması yasaktır.
- o) Okul servis araçlarında iç mekânı gösteren beyaz cam dışında cam kullanılamaz.
Bu kaide ve kuralları denetlemekle mükellef olanlar kimin haklı, kimin haksız olduğunu ortaya koyacaktır. AHMET BEŞENK