VATANDAŞIN ANA GÜNDEMİ: 'ZAM"

Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan bir açıklama yaparak fiyat artışları, stokçuluk gibi piyasa fiyat oluşumunu bozucu davranışlar sergileyenlerden hesap soracaklarını duyurmuştu. Bu duyuru üzerine fiyat artışlarına gerekçe gösteren esnaflar ise ellerindeki Elektrik, doğalgaz, akaryakıt ve petrol ürünlerine yapılan fahiş zamları gösteriyor. Yumurta fiyatlarının bile zamlarla entegreli olduğunu belirten esnaflar, tavukların yemlerinden elektriğine, suyuna kadar her şeyin zamlandığına dikkat çekerek ambalajlamada kullanılan karton ve naylonların bile ciddi zamlar aldığını dile getiriyorlar. Esnaflar ve üreticiler yaşamın her alanında kullanılan enerji, doğal gaz ve petrol ürünlerinin zamlanmasının neticesi olarak tüm ürünlere zam yapılmasının kaçınılmaz olduğunu dile getiriyorlar.

'BAKAN SPEKÜLATÖRLERİ SUÇLADI"

Geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan bir açıklama yapmış: "Son dönemde finansal piyasalardaki geçici dalgalanmaları fırsat olarak gören bazı spekülatörlerin çeşitli ürün ve ürün gruplarında  arz-talep dengesiyle uyuşmayan  fiyat artışları, stokçuluk vb. piyasa fiyat oluşumunu bozucu davranışlar gerçekleştirdikleri gündeme gelmektedir. Ticaret Bakanlığı olarak gelişmeleri anlık olarak takip ederek, piyasa dengesinin bozulmasını engelleyici tedbirleri almaya devam edeceğiz" demişti.

Döviz kurundaki yükseliş nedeniyle dalgalanan piyasalarda bunu fırsata çeviren stokçular ve fırsatçıların bir bölümü ya ürünü stokluyor ya da ürünlere bile, bile yüksek oranda zam yapıyor, kimileri ise gramaj oyunuyla vatandaşı kandırıyor. Ticaret Bakanlığı, piyasanın dengesini bozan fırsatçıların peşine düştüğünü ve ciddi şekilde cezalandıracağını açıklasa da esnaflar Enerjiye, Doğal gaza ve Akaryakıta yapılan zamların da dengesizliğin ana kaynakları arasında önemli bir yer tuttuğuna işaret ediyorlar.

Birçok işletmede ve mağazada bir süreden beridir ciddi oranda günlük etiketler değiştiriliyor. Market sahipleri etiket ve fiyatları değiştirme konusunda adeta kalem ellerinden düşmeden anlık müdahaleler yaptıklarını belirterek kendilerini de bu durumdan hoşnut olmadıklarını, sürekli olarak müşteri şikayetleri aldıklarını dile getiriyorlar.

Birçok markette ve mağazada hafta sonu olmasına rağmen etiketlerini değiştirmeyi ihmal etmedi. Mağaza çalışanları gece yarısı ellerindeki makinelerle etiket değiştirme telaşına düşerken iş yeri sahipleri zammın hızına yetişemediklerini dahi ifade ediyorlar.

Tüketicileri Koruma Dernekleri vatandaşın resmen kandırıldığını, bunun yasa önünde suç olduğunu belirtiyor.

'AKARYAKIT, ENERJİ VE PETROL ÜRÜNLERİNE YAPILAN ZAMLAR DA TEMEL SEBEPLER"

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, açıklamasında özellikle son tüketici fiyatlarıyla mevcut ürünün içeriğinin fiyatıyla uyumu karşılaştıracaklarını belirterek haksız kazanç sağladığı belirlenen esnaf ve firmalara ciddi cezalar kesileceğini söylerken esnaflar ise olayı zamlara bağlıyor.

'YİNE ZAM GELECEK"

Özellikle art arda zam yapılan elektrik ve doğal gaz ile birlikte petrol ürünlerinin ciddi maliyet oluşturduğuna dikkat çekerek şunları kaydediyorlar: “Dikkat ederseniz Dolar"da dalgalanma olmadan çok önceleri de Elektrik, Doğal gaz ve petrol ürünlerinde ciddi zamlar yapılıyordu. O zamanlar da zamlar yapılıyordu ama bu zamlar minik, minikti, pek kimse fark etmiyordu. Ne zaman ki Dolar akılalmaz bir biçimde yükselmeye başladı işte o zaman her şey daha bariz görülmeye başlandı. Zira dolar kuru ile alınan her şey astronomik olarak arttı. Peki bu artışlar yaşanırken halkın satın alma gücü bu kadar düşmüşken ne diye Elektriğe, doğal gaza ve akaryakıta bu denli fahiş zamlar yapıldı? Bunu neden kimse dile getirmiyor. Vatandaşlar yumurtaya gelen zammı eleştirirken şunu atlıyorlar yem fiyatlarının durumunu görmüyorlar, bu işlemlerin tümü enerji ile oluyor. Bunların nakliyesi Mazot veya benzinle yapılıyor. Yumurtanın kâğıdı yurt dışından gelirken üzerine örttüğümüz plastikler bile dolar endeksli. Zamların bittiğini düşünen var ise iyimser düşünüyor. Zammın temel sebebi ortadadır. Bu saatten sonra zam yapılmayacak diye düşünenler ise yanılıyor. Yine zam gelecek.” diyerek tepkilerini ortaya koydular.

DOLAR KURUNA BAĞLI OLMADAN YAPILAN ZAMLARIN CEZASI NE?

Haksız ticari uygulamanın üç aya kadar tedbiren durdurulması veya durdurulması yaptırımı veya beş bin Türk Lirası idari para cezası uygulanıyor. Kurul, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı, ayrı verebilir. İdari para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası olarak uygulanıyor.

ALDATICI TİCARİ UYGULAMALARDAN BAZILARI:

1) Ekonomik birliklere, meslek odaları ve kuruluşlarına, borsalara ve varsa bunların üst kuruluşlarına üye olunmamasına rağmen, kendini üye gibi tanıtmak ve bu tür kuruluşların düzenlemiş olduğu davranış kurallarına tabi olunduğunu iddia etmek.

2) Yetkili otoritelerden gerekli izinleri almaksızın bir kalite işareti, güven işareti, çevresel işaret ya da benzerini kullanmak.

3) Gerçeğe aykırı olarak, bir davranış kuralının kurum veya kuruluşlarca onaylandığını iddia etmek.

4) Gerçeğe aykırı olarak, ticari uygulamaların veya bir mal ya da hizmetin kurum veya kuruluşlarca onaylandığını ya da bunlar için izin alındığını iddia etmek.

5) Mal veya hizmetin özellikleri ve teklif edilen fiyat dikkate alındığında, ticari uygulamada bulunanın makul sayılabilecek bir süre ve miktarda söz konusu mal veya hizmeti ya da bunların muadillerini belirtilen fiyattan sunamayacağına veya başka bir yerden tedarik edemeyeceğine ilişkin yeterli bilgi sahibi olmasına rağmen, tüketiciyi bu konuda uyarmaksızın mal veya hizmetleri o fiyattan edinmeye davet etmek.

AHMET BEŞENK