DİYARBAKIR HABER- Diyarbakır İnşaat Yapı Malzemeleri Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Asım Asana, inşaat malzemeleri sektörünün içinde bulunduğu sıkıntıları değerlendirdi. Boyadan parkeye kadar her kalemde fiyatların 2-3 ayda bir arttığını belirten Asana, zincir marketler ve “spotçular” diye tabir edilen fırsatçıların küçük esnafı zor durumda bıraktığını söyledi. Yükselen maliyetlerin inşaattan emlaka kadar zincirleme bir etki yarattığını vurgulayan Asana, devletin faizsiz kredi desteği sağlaması ve SGK-Bağkur primlerinde indirim yapılması gerektiğini dile getirdi.
Sayın Başkan, Diyarbakır’da inşaat malzeme sektörünün mevcut durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Öncelikle bizi konuk ettiğiniz için teşekkür ediyorum. Açık söylemek gerekirse, inşaat malzemeleri şu an en kötü dönemini yaşıyor. Malzemeler neredeyse 2-3 ayda bir zam alıyor. Boyadan parkeye kadar tüm kalemlerde ciddi artışlar söz konusu.
Sektörde fiyatlarda bu kadar dalgalanma yaşanmasının sebebi nedir?
Zamların en önemli nedeni döviz kuru. Döviz yükselince haliyle malzeme fiyatları da artıyor. Bunun yanında, Diyarbakır’da “sporcular” diye tabir ettiğimiz fırsatçılar var. Büyük miktarda malzeme alıp piyasaya düşük fiyatla veriyorlar. Normal esnaf bu rekabetin içinde ayakta kalmakta zorlanıyor.
Bir örnek verebilir misiniz?
Tabii. Mesela bir teneke boya bize 1.890 TL’ye geliyor. Ama bu fırsatçılar aynı ürünü 1.600-1.700 TL bandında satıyor. Bu durumda esnafın malını değerinde satması mümkün olmuyor.
Peki bu duruma karşı herhangi bir denetim mekanizması var mı?
Ben konuyu defalarca Ticaret İl Müdürlüğü’ne ilettim. Ancak sistem şöyle işliyor: Bir esnaf yüksek fiyatla satış yaparsa müdahale ediliyor, ama düşük fiyatla satışa müdahale edilmiyor. Belediyelerin de bu konuda bir yaptırımı yok. Odaların da eli çok güçlü değil.
İnşaat malzemelerinde genel zam oranı nedir?
Örneğin parke… İki ay önce işçilik dahil metrekaresi 310-320 TL civarındaydı. Daha sonra 350 TL oldu. Şimdi ise 400-450 TL civarında satılıyor. Benzer şekilde boya, hırdavat, seramik gibi ürünlerde de sürekli artış var.
Bu durum Diyarbakır’daki inşaat ve emlak sektörünü de etkiliyor mu?
Kesinlikle. Malzeme fiyatı arttıkça inşaat maliyetleri yükseliyor, bu da konut fiyatlarına yansıyor. Yani malzemeden inşaata, inşaattan emlaka kadar zincirleme bir etki söz konusu.
Zincir marketler de sık sık gündeme geliyor. Sizin sektörünüzü de etkiliyor mu?
Evet, maalesef. Zincir marketler boya, hırdavat ve çeşitli inşaat malzemeleri satıyor. Vatandaş, “madem markete gidiyorum, bir de boya alayım” diyerek küçük esnafı tercih etmiyor. Ayrıca marketler büyük alımlar yaptığı için daha düşük fiyatla satabiliyor. Bu da esnafımızı çok zorluyor.
Diyarbakır’da inşaat sektöründeki yatırımların (otel, konut, iş merkezi gibi) sizin esnafınıza bir katkısı oluyor mu?
Ne yazık ki büyük projelerin malzeme alımları hep büyük bayilerden yapılıyor. Küçük esnaf bu işlerden neredeyse hiç fayda görmüyor. Ancak veresiye satış gerektiğinde veya daha küçük işler olduğunda esnafımıza yönelim oluyor.
Odanıza kayıtlı kaç esnaf bulunuyor?
Yaklaşık 1.000’e yakın üyemiz var. Fakat yeni kayıt çok az. Genelde yıllardır esnaflık yapan, kredi veya çek işlemleri için odaya kayıt yaptıran kişiler oluyor. Son yıllarda iş yeri açanların oranı yüzde 10-20 civarında.
Son dönemde artan maliyetler esnafa nasıl yansıyor?
Esnaf iş yapamıyor. Müşteri bilinçlendi; fiyat almak için 10 dükkân dolaşıyor. En düşük fiyatı bulana yöneliyor. Esnaf da bazen eski stoklarından zararına satış yapıyor. Bu da sürdürülebilir değil.
Bu sorunların çözümü için önerileriniz neler?
Öncelikle devletin küçük esnafı desteklemesi gerekiyor. Faizsiz kredi imkânı sağlanmalı. SGK ve Bağ-Kur primleri çok yüksek, 8.500-8.700 TL civarında. Bunların düşürülmesi esnafı biraz olsun rahatlatır. Ayrıca, zincir marketlerin inşaat malzemesi satışıyla ilgili düzenleme yapılmalı.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Biz küçük esnaf olarak her zaman şunu söylüyoruz: Alışverişinizi mahallenizdeki esnaftan yapın. Çünkü burada kazandığımız paranın vergisi de, katkısı da yine Diyarbakır’da kalıyor. Esnaf yaşarsa şehir de yaşar.