İran ile İsrail arasında 13 Haziran’da başlayan ve 12’nci gününe giren saldırılarda bir çok insanın İsrail’in mi yoksa İran’ın mı daha güçlü olduğu noktada meraklı araştırmaları sürüyor.
Gerek toprak büyüklüğü, gerek askeri güç ve savaş araçlarının savaşın gidişatını etkileyebilme gücü oldukça yüksek.
İşte İran ve İsrail’in tüm yönleriyle askeri ve silahlı güçleri. BBC’nin iki ülke arasındaki güç dengelerini
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS), iki ülkenin ordularının askeri gücünü çeşitli resmi ve açık kaynak yöntemlerini kullanarak karşılaştırıyor.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü gibi çeşitli diğer kuruluşlar da değerlendirmeler yapıyor, ancak verilerini açıklamayan ülkeler için bu değerlendirmelerin doğruluğunu ölçmek daha zor.
Oslo Barış Araştırmaları Enstitüsü'nden (PRIO) Nicholas Marsh'a göre IISS, dünya çapında ülkelerin askeri gücünü değerlendirmede bir ölçüt olarak görülüyor.
Coğrafik unsurlar ve nüfus
İran, İsrail'den çok daha büyük bir ülke ve nüfusu 89 milyon civarında
İsrail'in nüfusu ise yaklaşık 10 milyon.
İran'ın asker sayısı da İsrail'in altı katı kadar.
IISS'e göre İran'ın asker sayısı 600 bin, İsrail'inki ise 170 bin.
İsrail ve İran birbirlerine 2.100 kilometre uzakta.
İran ve İsrail’in bütçeleri
IISS, İsrail'in savunmaya İran'dan daha fazla harcama yaptığını ve bunun da olası bir çatışmada önemli bir güç sağladığını söylüyor.
IISS'e göre İran'ın savunma bütçesi 2022 ve 2023 yıllarında yaklaşık 7,4 milyar dolardı.
İsrail'in bütçesi ise bunun iki katından fazla, yaklaşık 19 milyar dolar.
IISS, İsrail'in GSYİH'sine oranla savunma harcamalarının da İran'ın iki katı olduğunu söylüyor.
Hava üstünlüğü kimde?
IISS verileri İsrail'in savaşa hazır 340 askeri uçağa sahip olduğunu ve bu sayede hassas hava saldırılarında üstünlük sağladığını gösteriyor.
Bu jetler arasında uzun menzilli F-15 uçakları, radardan kaçabilen yüksek teknolojili "hayalet" uçaklar diye nitelendirilen F-35'ler ve hızlı saldırı helikopterleri bulunuyor.
IISS, İran'ın savaş kabiliyetine sahip yaklaşık 320 uçağı olduğunu tahmin ediyor.
Füzeler
Defence Eye editörü Tim Ripley, İran'ın İsrail'e öncelikle füzelerle saldırabileceğini söylüyor.
İran'ın füze envanteri Orta Doğu'nun en geniş ve en çeşitlisi olarak kabul ediliyor.
ABD Merkez Komutanlığı'ndan General Kenneth McKenzie 2022 yılında İran'ın "üç binden fazla" balistik füzeye sahip olduğunu söylemişti.
1980-1988 yılları arasındaki Irak-İran savaşının ardından İran, füze sistemleri ve insansız hava araçları envanteri üzerinde kapsamlı çalışmalar yürüttü
Ülke, kısa ve uzun menzilli füzeler ve insansız hava araçları geliştirdi ve bunların birçoğu yakın zamanda İsrail'e ateşlendi.
Husi isyancıların Suudi Arabistan'ı hedef alan füzelerini inceleyen analistler bunların da İran yapımı olduğunu söylüyor.
CSIS Füze Savunma Projesi'ne göre İsrail de birçok ülkeye füze ihraç ediyor.
Bu jetlerin yaşı 1960'lara kadar uzanıyor. Envanterde F-4'ler, F-5'ler ve F-14'ler de var.
Ancak Nicholas Marsh, bu eski uçaklardan kaç tanesinin gerçekten uçabildiğinin belirsiz olduğunu ve yaptırımlar nedeniyle yedek parça tedarik etmenin son derece zor olacağını söylüyor.
Demir Kubbe ve Ok
İsrail'in askeri savunmasının belkemiğini Demir Kubbe ve Ok sistemleri oluşturuyor.
İran 13 Nisan'da İsrail'e 300'den fazla SİHA ve füze ile saldırdığında bu sistemler devreye girdi.
Bu saldırıda İsrail'de önemli bir kayıp olmamasına rağmen Tahran uzaktan vurma kabiliyetini göstermiş oldu.
Deniz kuvvetleri
IISS raporlarına göre İran'ın yaşlanan donanmasında yaklaşık 220 savaş gemisi bulunurken, İsrail'in 60 civarında gemisi var.
Analistler İran'ın donanmasının bir savaşta mücadele edebilecek kapasitede olmadığını söylüyor.
Siber saldırılar
İsrail'in savunma sistemi İran'a kıyasla daha gelişmiş bir sistem.
Bu nedenle İsrail ordusuna yönelik bir siber saldırı çok daha etkili olabilir.
İsrail hükümetinin Ulusal Siber Direktörlüğü, son dönemde siber saldırıların yoğunluğnun üç kat arttığını ve "her zamankinden daha fazla" olduğunu söylüyor ve ekliyor: "İran ve Hizbullah arasındaki işbirliği savaş sırasında arttı."
Ulusal Siber Direktörlüğüne göre 7 Ekim saldırıları ile 2023 yılı sonu arasında İsrail'e 3 bin 380 siber saldırı gerçekleşti.
İran da siber saldırılara hedef olabiliyor.
İran Sivil Savunma Teşkilatı Başkanı Tuğgeneral Gholamreza Jalali, İran'ın son parlamento seçimlerinden önceki ay yaklaşık 200 siber saldırıyı engellediğini söyledi.
Aralık ayında İran Petrol Bakanı Javad Owji, bir siber saldırının benzin istasyonlarında ülke çapında kesintiye neden olduğunu duyurmuştu. (Kaynak: BBCTürkçe)
