DİYARBAKIR HABER - Diyarbakır’da, İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Diyarbakır Şubesi tarafından, Kulp ilçesinde yapımı süren viyadükte kayar kalıp sisteminin çökmesi sonucu 4 işçinin öldüğü, 1 işçinin yaralandığı kazaya ilişkin ön inceleme raporu hazırlandı. Raporda, olayın yapısal sistemin stabilitesinin bozulması ve yük transfer zincirinin kopması sonucu meydana geldiği belirtildi.
Olay, 11 Kasım’da öğle saatlerinde Kulp ilçesi, Muş kara yolunda meydana geldi. Yapımı devam eden viyadüğe beton dökümü sırasında kalıp sisteminin çökmesi sonucu işçiler Tahsin Dere (49), Salih Lale (52), Şehmus Anustekin (49) ve Mehmet Şirin Yalçıner (50) hayatını kaybetti. Yaralanan Cüneyt N. (37) ise Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde tedaviye alındı. Ölen işçilerden Tahsin Dere, Salih Lale ve Mehmet Şirin Yalçıner, Yeniköy Asri Mezarlığı'nda, Şehmus Anustekin ise Şehitlik semtindeki Şehitlik Mezarlığı’na getirilerek defnedildi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından ‘Taksirle ölüme ve yaralamaya sebebiyet verme’ suçundan başlatılan ve 1 Cumhuriyet başsavcı vekili ile 2 Cumhuriyet savcısı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı N.A., inşaat mühendisi K.K. ile taşeron firma yetkilileri F.A. ve M.A gözaltına alındı.
Ön inceleme raporu hazırlandı
İMO Diyarbakır Şubesi’nce, olaya ilişkin ön inceleme raporu hazırlandı. Raporda, köprünün son elevasyon ayağında başlık kirişi beton dökümü yapılırken kayar kalıp sisteminin çöktüğü, bunun sonucunda 4 işçinin hayatını kaybettiği, 1 işçinin yaralandığı belirtildi. Raporda, kazanın, bölgede yürütülen büyük ölçekli altyapı projelerinde iş güvenliği, mühendislik denetimi ve teknik sorumlulukların yeterli düzeyde yerine getirilmediği belirtilerek, şöyle denildi: “Yapılan ilk teknik gözlemler ve mevcut bilgilere göre çökme, kayar kalıp sistemini taşıyan bağlantı elemanlarında deformasyon ve stabilite kaybı nedeniyle meydana gelmiştir. Muhtemel teknik etkenler şu şekilde değerlendirilmektedir; kalıp sisteminin taşıyıcı bağlantı detaylarında yetersiz kesit ve bağlantı rijitliği, beton dökümü esnasında oluşan yatay basınç kuvvetlerinin hesaplanmasında eksiklik, kalıp sistemine ait ön kontrol, yük testi ve stabilite analizlerinin gerçekleştirilmemesi, beton dökümü öncesi bağımsız teknik kontrol ve onay süreçlerinin tamamlanmaması. Bu tür sistemlerde, özellikle yüksek köprü ayakları gibi düşey elemanlarda, beton döküm basınçlarının aşamalı olarak uygulanması, her aşamada deformasyon ölçümleriyle kontrol edilmesi ve sistemin rijitlik kaybı göstergelerine karşı anlık izleme yapılması hayati önem taşımaktadır. Olay, yalnızca bir ‘iş kazası’ değil, zincirleme bir denetim ve sorumluluk zafiyetinin sonucu olarak değerlendirilmelidir. Mevcut uygulamada, şantiye bazında iş güvenliği kültürünün kurumsallaşmadığı, mühendislik onay süreçlerinin çoğu zaman idari zorunluluk düzeyinde kaldığı, yüklenici–alt yüklenici ilişkilerinde teknik sorumlulukların net tanımlanmadığı, iş güvenliği uzmanlarının saha yetkisinin sınırlı, teknik denetim mekanizmasının zayıf olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, yalnızca bireysel ihmallere değil, aynı zamanda yapısal bir denetim eksikliğine işaret etmektedir. Yapılan ön teknik değerlendirmede, olayın yapısal sistemin stabilitesinin bozulması ve yük transfer zincirinin kopması sonucu meydana geldiği değerlendirilmiştir. Kayar kalıp sisteminin taşıyıcı elemanlarında ani göçme oluşmuş, başlık kirişi betonu henüz priz almadan sistem çökmüştür. Bu açıklamada yer alan teknik değerlendirmeler, olay yerinden elde edilen mevcut bilgiler üzerinden yapılan ön inceleme niteliğindedir. Belirtilen nedenler olası teknik ihtimalleri ifade etmekte olup, kesin sonuçlar detaylı bilirkişi raporları ve laboratuvar analizleri tamamlandıktan sonra ortaya çıkacaktır.”
