Mübarek Ramazan ayında hayır ve bereketin artması gerekirken firmaların daha fazla kar elde etmek için yaptıkları spekülatif hareketlerle yükselişe geçti. Eti toptan alıp piyasaya kısıtlı veren büyük firmalar, Diyarbakır"da kasaplarda kuzu etinin fiyatının kemikli 50 TL"ye kadar yükselmesine neden olurken 800 gram kuzu kıyma da aynı fiyata satılıyor. Kasaplar fiyat yükselmesinin temel sebebinin hayvan bulamadıklarına bağlıyor.

Piyasalardaki fiyat artışının önü bir türlü alınamıyor. Dolar spekülatörlerinin oynadıkları oyunlar seçim dönemi olması asabiyle her gün dozajını yükselte dursun piyasalarda bugün aldığımızı bir gün sonra aynı fiyata alamaz olduk.

'EN BÜYÜK MAĞDURİYETİ ÜRETİCİ VE VATANDAŞ YAŞIYOR"

Gözü dönmüş, doymaz piyasa spekülatörlerinin her dönem gözdesi olan hayvansal ürünlerin başında gelen kırmızı ette bu oyunda önemli bir rol alıyor.

Et fiyatlarının sürekli olarak artmasının ve kesiminde ciddi azalmaların olmasındaki temel nedeninin piyasada hayvan bulunmaması olduğunun altını çizen kasaplar, çok sayıda tüccar ve simsarın et piyasasına el atmasının olumsuz sonuçlarının fiyat artışı olarak karşılarına çıktığını belirterek şunları kaydediyorlar: “Sabah saatlerinde çok erken Mardin yolu üzerindeki hayvan pazarına gidiyoruz ve günlük ihtiyacımız olan hayvanları almak istiyoruz. Uzun süredir de ne doğru düzgün hayvan bulabiliyoruz ne de bir önceki gün sattığımız fiyata. Yani sattığımız hayvanın yerine aynı fiyata ve aynı kalitede hayvan bulamıyoruz. Doğal olarak ta piyasada kısıtlı olan ve tercih şansımızın olmadığı daha çelimsiz veya zayıf hayvanları daha yüksek rakama almak zorunda kalıyoruz. İşte bu da piyasalarda fiyat artışına neden olmaktadır.” Diyerek sebeplerini özetlediler.

ET VE SÜT KURUMUNDA KISITLI KESİM

Piyasanın rahatlaması için Diyarbakır Et ve Süt kombinasında sürekli olarak kesimler yapılarak perakende bölümünde satışa sunuluyor. Kısıtlı oranda yapılan kesim nedeniyle vatandaşlar sabah ezanında kalkarak et ve süt kombinası satış bölümünde uzun kuyruklar oluşturuyor. Uygun fiyata ancak Et ve Süt kurumunda et alabildiklerini belirten vatandaşlar ise şu yorumlarda bulunuyorlar: “Sabahın çok erken saatlerinde kuyruğa girmek zorunda kalıyoruz. Çoğu zaman et alma sırası bizlere gelmiyor. Kısıtlı oranda kesim yapıldığı için bu tarz sıkıntılar yaşıyoruz, daha fazla kesim yapılması ve daha fazla satış reyonlarının olması gerekiyor. Öte yandan buradan aldığımız eti kasaptan almaya kalktığımızda 50 TL"ye kilogramını almak zorundayız. Biz ve bizler gibi insanların gelir seviyesi zaten düşük, doğal olarak 1 TL bile bizler için çok önemli.”

'ET FIRSATÇILARINA DİKKAT ÇEKMİŞTİLER"

Daha önce Yenişafak gazetesinin yaptığı bir haberde aynen şu ibareler yer alıyordu: “Kırmızı ette fiyat artışının önüne geçmek için yapılan ithalat, büyük firmaların 'kâr' hırsına kurban gidiyor. Fiyatlar mart başında yeniden yükselişe geçti. Dev firmalar ithal danayı üreticinin elinden ve Et Süt Kurumu'ndan (ESK) peşin parayla alıp piyasaya yüksek kârlarla satınca rafta fiyat artmaya başladı. Yem fiyatlarındaki yüzde 15'lik artış da eklenince zam kaçınılmaz oldu. Dana kıymanın en düşük 41 liradan satıldığı kasaplarda kuzu kuşbaşının fiyatı ise son 10 günde gelen 10 liralık zamla 80 lirayı gördü. Kuzu pirzola ise rekor fiyatla 110 liradan satılıyor. Kasaplar piyasada kuzu eti bulamadıklarını, dana etinde de pazara giren ithal etin istenen kaliteden uzak olduğunu söylüyor ve ekliyor: "Piyasadaki eti dev gruplar çekiyor. Biz de et bulamadığımız için rafa kısıtlı ürün çıkarabiliyorum, kazancım düşüyor." İbareleri yer alırken aynı zamanda üretici birliklerinin yaptığı açıklamada Ramazan ayı öncesi ve içinde fiyatların artacağı yönünde bilgiler aktarılmıştı.

Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Bülent Tunç, piyasada çok ciddi bir oyun oynandığını, en büyük mağduriyeti üretici ve tüketicinin yaşadığını belirterek: "Aradaki tüccar ve simsarlar parayı kazanıyor. Çok değil 10-15 şirketten bahsediyorum. Özellikle Ramazan öncesi fiyatların daha da artacağını göreceksiniz. ESK ithalattan elini çekerse bugüne kadar atılan tüm hamleler boşa çıkar. Bu işi fırsatçıların eline bırakmamak gerekiyor" mesajını veriyor.

Küçükbaşta son 1 ayda artış yaşandığını belirten Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yücesan ise Türkiye'nin bu yıl 40 milyon turist beklentisi olduğunu dolayısıyla turistik tesislerin de piyasadan ciddi oranda kırmızı et çektiğini söyledi. "Piyasada bu yüzden mal yok" diyen Yücesan, şöyle devam etti: "ESK ucuzluk marketlerine eti piyasa fiyatlarının altında verdi. Tedarik için 5-6 sanayiciyle anlaştı. Ancak ithal hayvanları zamanında getiremediği için, marketlere tedarik sağlayan firmalar piyasadan 2-3 lira pahalıya et alıp markete verdi."

AHMET BEŞENK
Editör: Haber Merkezi