DİYARBAKIR HABER- Diyarbakır’da hava sıcaklıklarının 45-48 dereceye kadar yükselmesi, yalnızca vatandaşları değil, sebze ve meyve üreticilerini de ciddi şekilde etkiliyor. Özellikle sebze hali esnafı, sıcaklık nedeniyle büyük maddi kayıplar yaşarken, ürünlerin tarladan tüketiciye ulaşana kadar bozulduğunu söylüyor.
Diyarbakır Sebze ve Meyveciler Odası Başkanı Fırat Taş ile bölgedeki sebze-meyve ticaretinin karşılaştığı sorunları, halin yetersizliğini, çiftçinin iflas eşiğine gelişini ve yeni hal ihtiyacını konuştuk.
“Sebze güneşin altında nasıl dayansın?”, “Tarlada kavun kaldı, kimse alamadı” diyen Başkan Taş, dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Diyarbakır Sebze ve Meyveciler Odası Başkanı Fırat Taş ile sıcak havaların sebze-meyveye etkisi, hal esnafının yaşadığı sorunlar ve yeni hal ihtiyacı üzerine konuştuk.
Sayın Taş, malum havalar çok sıcak. Bu durum sizi nasıl etkiliyor?
“Hava sıcaklığı nasıl insanları etkiliyorsa, sebze ve meyveyi iki katı etkiliyor. İnsan güneşin altında 2 dakika duramıyor, peki ya domates, üzüm, şeftali nasıl dayansın? Ürün, dalında bile eriyor. Halde sabah 4’te gelen mal akşam saat 12’ye kadar satılmazsa kendi kendine bozuluyor.”
Diyarbakır'daki sıcaklıklar ne seviyeye ulaşıyor?
“Şu an hava sıcaklığı 45-48 derece arasında. Hele bir de ürünler sepetle taşınıyorsa, bu ısı iki katına çıkıyor. Kasa başka, sepet başka. Bu da ürünün ömrünü iyice kısaltıyor”
Bu durumun size ekonomik kaybı nedir?
“Hal esnafının zararı çok büyük. Buzlama sistemi olması lazım ama Diyarbakır Hali’nde bu da yok. Doğru düzgün bir altyapı kurulmamış. Buzlama olsa bile ürünleri nerede muhafaza edeceğiz?”
Diyarbakır Hali bu ihtiyaca cevap veriyor mu?
“Kesinlikle hayır. Diyarbakır’ın nüfusu 1,2 milyon ama hal sadece 218 dükkandan oluşuyor. Aktif çalışan dükkân sayısı 90 bile değil. Bu hali artık kaldıramıyoruz. Havaalanı yoluna çıkan araçlar, hal trafiğiyle çarpışıyor, her gün tartışma, kavga, gürültü... Yeni bir hal binasına acilen ihtiyacımız var”
Yaz meyvelerinde fiyat düşüşü yaşandı mı?
Düşüş yok çünkü ürün satılmıyor. Halkın alım gücü düşmüş. Mal pazarda bekliyor ama müşteri yok. Domates 60 lira, ama markette 20-25 liraya satılıyor. Üzüm bizde 60 lira, markette 100 lira. Kiraz 450 lira... Arada uçurum var. Hal ile market arasında büyük bir fiyat farkı var.
Bu farkın nedeni nedir? Denetim yapılıyor mu?
“Hayır, denetim yok. Vatandaş şikâyet ediyor ama sonuç alamıyor. Biz hal esnafı olarak görevimizi yapıyoruz. Ancak marketler denetlenmedikçe bu fark kapanmaz. Bu konuda yetkililerin adım atması şart”
Kışın da benzer sorunlar yaşandı. Kalıcı çözüm ne olabilir?
“Sebze ve meyve kışın don olaylarından, yazın sıcaklıktan zarar görüyor. Çözüm, Diyarbakır’a yeni, modern bir sebze hali kazandırmaktır. Ayrıca çiftçiler desteklenmeli. 150 dönüm kavun eken üretici 1 kilo bile ürün alamadan iflas ediyor. Karpuzlar tarlada kaldı. Güneydoğu’daki üreticiler ağır zarar etti.”
Son olarak neler söylemek istersiniz?
“Sebze meyveye aracılık yapan esnaftan pazarcıya, halciye kadar herkes sıkıntıda. Marketlerdeki fiyatlar halkı da zorluyor, bizleri de. Yeni bir hal olmazsa bu sorunlar büyür. Biz çözüm için hazırız ama destek lazım”
