M.Sait BAYRAM / DİYARBAKIR HABER - Diyarbakır’ın köklü ulaşım markalarından biri olan Öz Diyarbakır Seyahat, sadece bir otobüs firması değil, şehrin hafızasında güven ve hizmetin simgesi. Öz Diyarbakır Gazetesi olarak firmanın Genel Müdürü, ortakları ve kaptanlarıyla bir araya geldik; sektördeki sorunları, yolculuğun zorluklarını ve çözüm önerilerini dinledik.
“Sermaye sürekli artıyor, destek yok”
Öz Diyarbakır Seyahat Genel Müdürü Mehmet Efe, son yıllarda sektörün büyük bir maliyet çıkmazına girdiğini dile getiriyor. Efe, “Pandemi sonrası döviz bazında maliyetler yüzde 100’leri aştı. Yakıt, bakım, lastik, sigorta, köprü ve otoyol geçiş ücretleri derken masraflar katlandı. Maliyet artışları ister istemez bilet fiyatlarına da yansıyor. Ancak biz 50 yıldır bu memlekete hizmet eden bir firma olarak, bunu en minimum seviyede tutmak için büyük çaba gösteriyoruz” diyor.
Karayolu taşımacılığının, havayolu ve denizcilik gibi diğer ulaşım türlerine verilen yakıt ve vergi desteğinden faydalanamadığını belirten Efe, “Havacılıkta, denizcilikte ÖTV indirimi var ama karayolunda yok. Bu destek verilse, sektördeki kriz büyük ölçüde çözülür” ifadelerini kullandı.
“Rekabet kaliteyi düşürüyor”
Ayrıca sektördeki kontrolsüz firma artışı ve acımasız rekabet ortamının hizmet kalitesini ciddi şekilde düşürdüğünü vurgulayan Efe, “Bu iş ehil kişilerin elinde olmalı. Yolcu güvenliği ve konforu, sektörün ana önceliği olmalı” dedi.
Aşırı firma sayısının ve kayıtsız çalışanların da hizmet kalitesini olumsuz etkilediğini söyleyen Efe, “Bu işi hakkıyla yapanların ayakta kalabilmesi için sektörün sıkı şekilde denetlenmesi lazım” dedi.
“Bu Firma Diyarbakır Halkının”
Mehmet Efe son olarak şu mesajı verdi: “Öz Diyarbakır, Diyarbakır halkının firmasıdır. Biz bu memlekete sadece ticari değil, manevi olarak da bağlıyız. Üçüncü kuşak yönetimiyle yolumuza devam ediyoruz. Ancak devlet desteği ve sektörel düzenleme şart.”
“Güneydoğu’nun bir numarasıyız”
Firmanın ortaklarından Ramazan Karaaslan, 1981 yılından bu yana sektörde olduğunu belirterek, “Eskiden araç ve firma sayısı daha azdı. O yüzden para kazanmak daha kolaydı. Şimdi araçlar son model ama maliyetler uçmuş durumda. Lastik, yakıt, bakım gibi giderler her gün yükseliyor. Buna rağmen Öz Diyarbakır olarak yolcuya en kaliteli hizmeti sunmaya devam ediyoruz” dedi. Karaaslan, yolcuların Öz Diyarbakır’a duyduğu güvenin, kendileri için en büyük motivasyon olduğunu söylüyor.
“Tır şoförlüğünden insan taşımaya geçmek kolay olmadı”
Otobüs kaptanı Levent Kartal, daha önce tır şoförü olduğunu, 3 yıldır ise yolcu taşıdığını belirtiyor. Kartal, “Tırda yük taşıyorsun ama otobüste 41 can taşıyorsun. Stresi, sorumluluğu çok daha büyük. Yolcular bazen geç geliyor, biz yine zamanında çıkmak zorundayız. Kural hatası yapan sürücüler, önümüzde aniden fren yapan araçlar, yolda sıkça karşılaştığımız problemler. Ama ne olursa olsun güvenliği önceliyoruz” diye anlatıyor.
“Yolcunun rüyası bizi panikletti”
Bir başka kaptan, Hurşit Kızılkaya, sektörde 17 yıldır çalıştığını söylüyor. Yaşadığı ilginç anılardan birini şöyle anlatıyor: “Bursa’dan Diyarbakır’a doğru giderken, bir yolcu uyanıp panikle bağırdı: ‘Bu otobüs şoförsüz gidiyor!’ Herkes panikledi. Meğerse yolcu rüya görmüş. Işıkları yaktım, direksiyonda olduğumu gösterdim. Yolcu özür diledi ama hepimiz bayağı stres yaşadık.”
Hurşit Kızılkaya da yolların genel olarak iyi olduğunu ama şehir içi çalışmalar ve yol düzenlemelerinin zaman zaman gecikmelere neden olduğunu belirtiyor.
“Şoförlerin değeri kalmadı”
Uzun yıllar sendika başkanlığı yaptıktan sonra otobüs kaptanlığına başlayan Reşit Başkan, yolcu beklentilerinin değiştiğini, şoförlere olan saygının azaldığını söylüyor: “Bazı yolcular sanki otobüsü satın almış gibi davranıyor. Hepimiz yolcularımız için elimizden gelenin fazlasını yapıyoruz ama bazen sabır sınanıyor. Ayrıca trafikte tecrübesiz şoförler çok. Taksiler ve bazı araçlar önümüze kırıyor, ani frenler yapıyor. Bu da araçlarımızda otomatik fren sisteminin devreye girmesine ve yolcuların rahatsız olmasına yol açıyor.”
“Yolcuların güvenliği bizim en büyük önceliğimiz”
Kaptanlar, Öz Diyarbakır’ın tüm araçlarının son model ve yüksek güvenlik donanımına sahip olduğunu, yolcu güvenliğinin öncelik olduğunu vurguluyor. Sık sık bakım yapılan araçlar, kamera sistemleri ve personel eğitimleri ile yolcuların konforu ve güvenliği sağlanıyor.
