DİYARBAKIR HABER - Laboratuvar ortamında gerçekleştirilen testlerde; ekmek kızartma makineleri, hava fritözleri (air fryer) ve saç kurutma makinelerinin yaydığı emisyonlar incelendi. Boyutu 100 nanometreden küçük olan bu partiküller, insan vücudunun derinliklerine nüfuz edebilecek kadar küçük olmaları nedeniyle tehlike arz ediyor.
En büyük kirletici ekmek kızartma makineleri
Çalışmada, en fazla partikül yayan cihazın ekmek kızartma makinesi olduğu tespit edildi. Cihazın içine ekmek konulmadığı durumlarda bile, dakikada yaklaşık 1,73 trilyon ultra ince partikül yaydığı ölçüldü. Isıtma bobinleri ve fırçalı DC motorların bu yüksek emisyon oranlarında ana rolü oynadığı belirtiliyor.
Saç kurutma makinelerinde yapılan testlerde ise fırçasız motor teknolojisine sahip cihazların, standart motorlu olanlara göre 10 ile 100 kat daha az partikül yaydığı görüldü. Araştırmacılar, cihazların motor ve bobinlerinden havaya bakır, demir, alüminyum, gümüş ve titanyum gibi ağır metallerin de karıştığını saptadı.
Çocuklar için daha yüksek risk
Bilgisayar simülasyonları, bu partiküllerin burun tarafından filtrelenemeyecek kadar ince olduğunu ve doğrudan akciğerlere ulaştığını gösterdi. Özellikle hava yolları daha dar olan çocukların, bu partiküllere maruz kalma konusunda yetişkinlerden daha büyük risk altında olduğu vurgulandı.
Çevre mühendisi Changhyuk Kim, havaya karışan ağır metallerin vücutta iltihaplanma ve hücre zehirlenmesi riskini artırdığını belirtti.
Önceki araştırmalar, bu tür partiküllere kronik olarak maruz kalmanın astım, kalp-damar hastalıkları, diyabet ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarıyla ilişkili olduğunu ortaya koymuştu.
Uzmanlar, üreticilerin daha güvenli tasarımlara yönelmesi ve iç mekan hava kalitesi için yaşa özel düzenlemelerin getirilmesi gerektiğini savunuyor.
