Günümüzde toplumun %50’ sinden fazlası demir eksikliğinden ve sonuçlarından şikayetçi.
Bu haftaki konumuz “Demire dair her şey“
Demir; vücutta kan üretimden sorumlu ana element ve Ferritin; vücutta demir depolayan proteindir. Vücutta demir eksikliği kırmızı kan hücrelerinin yeterli miktarda bulunmaması, demir mineralinin az olması veya kandaki Ferritin miktarının olması gerekenden az olması ile ilişkilendirilir.
Yetişkin erkeklerde 22 ng/mL’ nin, yetişkin kadınlarda ise 10 ng/mL nin altındaki Ferritin değeri demir eksikliği veya kansızlık olarak nitelendirilir.
Bu değerin altındaki Ferritin dokulara yeteri kadar oksijen gitmesini engeller ve çeşitli sorunlara yol açar.
Demir eksikliğinin en yaygın nedenleri nelerdir?
Demir içeriği yüksek besinlerin tüketilmemesi
Demir emilimini engelleyen besinler ile demir içeriği yüksek besinlerin beraber tüketilmesi
Regl kanamaları
Ameliyat veya yaralanma sonucu kan kaybı
Emilim bozuklukları
Genetik faktörler
Kronik rahatsızlıklar
Çay, kahve ve sigaranın fazla tüketimi
Büyüme ile birlikte artan demir ihtiyacının karşılanmaması
gibi sorunlar demir eksikliğine yol açan başlıca sebeplerdir
Demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Vücutta demir veya depo Ferritin seviyelerin kan testi yapmadan da belirtiler verir.
Günlük yaşantıyı zorlayan ve bağışıklık sistemini ciddi oranda olumsuz etkileyen demir eksikliğinin başlıca sebepleri şunlardır:
Sürekli uyku hali, yorgunluk, halsizlik, takatsizlik
Soluk veya sarımsı cilt
Baş dönmesi, ellerin titremesi
Çarpıntı, kalp atışında ritimsizlik
İleri düzey saç dökülmesi, tırnaklarda incilme ve kırılma
İştahsızlık, yemek yeme isteğinde azalma
Bağışıklık sisteminin zayıflaması ve çabuk hastalanma durumu
Nefes darlığı, göğüs ağrısı
Ruh halinde değişimler, ani sinir patlamaları veya depresyona yakalanma.
Bu belirtilerden birkaçının aynı anda görülmesi durumunda doktora başvurmalı tetkik yapmalı ve önlem alınmalıdır. Tedavi alınmadığı takdirde daha büyük sorunlara yol açacağı unutulmamalıdır.
Demir eksikliği tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Demir eksikliği tespiti yapıldıktan sonra öncelikle eksikliğe yol açan sorunun bulunmasıdır. Demir eksikliğinde öncelikle başvurulması gereken esas nokta beslenme düzenlemesi yapmak ve vücutta demiri arttıracak besinlerin diyete eklenmesidir. Sadece besinleri eklemek değil aynı zamanda demir emilimini engelleyen besinlerle kombinasyon yapmamak verimini arttıracak besinler ile sağlıklı menüler hazırlanmalıdır. Bu noktada eklenmesi gereken besinler kırmızı et, tavuk, balık, ıspanak, mercimek, kurubaklagilller ve bunların yanında emilime destek olan koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. Demir ile birlikte C vitamini almak emilimi arttıracaktır. Besinlerin yeterli gelmediği noktada doktor reçetesiyle demir takviyesi alınmalı gerekli görüldüğü durumda damar yoluyla verilmelidir. Demirin eski haline dönmesi içim doktorun önerdiği süreçte düzenle kullanılmalı ve ayda bir tetkik muhakkak yapılmalıdır. İlaç tedavisi bazı durumlarda 3 veya 6 ay sürebilir bu süreçte her noktaya dikkat edilmelidir. Ayrıca dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise demir içeriği yüksek olan besinlerin çay ve kahve ile birlikte tüketilmemesidir. Çay ve kahve yerine c vitamini yüksek gıdalar, yeşillik salatalar tercih edilmelidir.
